Ο Συνήγορος του Πολίτη ως Ανεξάρτητη Αρχή επιδιώκει τη διασφάλιση της περιβαλλοντικής προστασίας, όπως αυτή νοείται μέσω των αρχών της αειφόρου ανάπτυξης. Επιδιώκει να συμβάλει στη βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών που παρέχει η δημόσια διοίκηση και στοχεύει στην ανάδειξη μιας νέας διοικητικής κουλτούρας, της οποίας βασικό στοιχείο αποτελεί η αρχή ότι κύρια αποστολή της διοίκησης είναι να υπηρετεί τον πολίτη.

Στο πλαίσιο αυτό, η Αρχή θεωρεί ότι η σημασία της συμμετοχής του κοινού στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, που επιτυγχάνεται μέσα από την ενεργοποίηση και τη στήριξη της κοινωνίας των πολιτών, με προσεγγίσεις συνεργα­σίας, στο πλαίσιο μιας καλής διακυβέρνησης και με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα είναι καθοριστική για ένα περιβαλλοντικά βιώσιμο μέλλον.

Η συμμετοχή του κοινού εμπλέκει τη δραστηριότητα των πολιτών σε συνεργασία με τις δημόσιες αρχές, ώστε να επιτύχουν το βέλτιστο αποτέλεσμα στη λήψη αποφάσεων και τη χάραξη πολιτικής.

Η αμεσότητα στη συμμετοχή του κοινού και η λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων, με βάση ένα σύστημα κριτηρίων και αξιόπιστων στοιχείων δεν είναι πάντοτε εφικτή σε ατομικό επίπεδο, αλλά μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο στη βάση οργανωμένων ομάδων ή οργανώσεων τοπικών κοινωνιών.

Το ρόλο αυτό έρχονται να καλύψουν οι ΜΚΟ, οι οποίες αποτελούν οργανωμένες ομάδες πίεσης, που φέρνουν τους πολίτες κοντά για έναν κοινό σκοπό και με τις δράσεις τους και τις καμπάνιες τους αποτελούν δραστήρια κομμάτια της κοινωνίας των πολιτών.

Όπως διαπιστώνει συχνά η Αρχή μέσα από τις αναφορές που δέχεται, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις συμβάλλουν στην ευαισθητοποίηση, την ενημέρωση και την ενεργοποίηση της κοινωνίας σε τοπική ή εθνική διάσταση σε θέμα­τα περιβάλλοντος. Μέρος των αναφορών, που λαμβάνει η Αρχή σχετικά με ζητήματα προστασίας περιβάλλοντος προέρχεται από ΜΚΟ. Αυτό συμβαίνει και σε θέματα περιβαλλοντικής ευθύνης, καθώς κατοχυρώνεται από την Οδηγία 2004/35/ΕΚ το έννομο συμφέρον των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων (ΜΚΟ) για την υποβολή αιτημάτων ανάληψης δράσης αποκατάστασης στην Αρμόδια Αρχή.

Στην εισήγηση θα παρουσιαστούν η εμπειρία του ΣτΠ από το χειρισμό αναφορών για τα κρίσιμα ζητήματα της περι­βαλλοντικής προστασίας και της περιβαλλοντικής ευθύνης καθώς και οι διαπιστώσεις-προτάσεις της Αρχής για την ενίσχυση του ρόλου της κοινωνίας των πολιτών στο σχεδιασμό και έλεγχο του σχετικού ρυθμιστικού πλαισίου.