Από την έρευνα των Παρατηρητηρίων Ανατολικής και Δυτικής Κρήτης τροφοδοτείται διαρκώς ο γεωπληροφορι­κός χάρτης που απεικονίζει σε αριθμό και τύπο την περιβαλλοντική παραβατικότητα. Μόνη της όμως η απεικόνιση δεν αρκεί για την αποτελεσματικότερη δίωξη του εγκλήματος στο νησί της Κρήτης.

Ο τρόπος με τον οποίο συντάσσονται τα κατηγορητήρια επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την αποτελεσματικότητας της δίωξης. Ενδεικτικά:

Ένα κατηγορητήριο που παραπέμπει για παράνομη λατομική δραστηριότητα (α. 16 του ν. 1428/1984) δεν είναι πλή­ρες όταν ο τόπος τέλεσης βρίσκεται εντός προστατευόμενης περιοχής (παράδειγμα Βαχού Βιάννου). Θα όφειλε να παραπέμπει στις διατάξεις του άρθρου 7 του ν. 4042/2012 λόγω της ιδιαίτερης οικολογικής αξίας της προστατευ­όμενης περιοχής.

Ένα κατηγορητήριο που παραπέμπει για θαλάσσια ρύπανση (α. 13 του ν. 743/1977) δεν είναι πλήρες όταν οι απορρί­ψεις είναι επαναλαμβανόμενες (παράδειγμα Καλών Λιμένων Ηρακλείου). Θα όφειλε να παραπέμπει στις διατάξεις του άρθρου 6 του ν. 4037/2012 λόγω της χωρικής και τοπικής ενότητας των πράξεων που τις καθιστά ικανές να επιφέρουν υποβάθμιση της ποιότητας του περιβάλλοντος.

Ένα κατηγορητήριο που παραπέμπει για αυθαίρετη δόμηση (α. 17 του Ν.1337/1983) δεν είναι πλήρες όταν ο τόπος τέλεσης βρίσκεται εντός προστατευόμενης περιοχής (παράδειγμα Ελαφόνησου Χανίων). Θα όφειλε να παραπέμπει και στις διατάξεις του άρθρου 28 του ν. 1650/86 λόγω της ιδιαίτερης οικολογικής αξίας της προστατευόμενης περιοχής.

Ο Εισαγγελέας έχει την υποχρέωση να γνωρίζει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των περιοχών στα οποία τελείται ένα περιβαλλοντικό έγκλημα και να αποτυπώνει με πληρότητα τις ποινικές και ειδικές διατάξεις για τις οποίες παραπέμπει το δράστη. Ο Δικαστής οφείλει επί εδάφους ενός πλήρους κατηγορητηρίου, να αναγνωρίζει το ειδικό βάρος της περιβαλλοντικής ζημίας, σταθμίζοντας ολιστικά τις επιπτώσεις της παράνομης πράξης, προτού αποφα­σίσει να αθωώσει τον κατηγορούμενο.

Δυστυχώς για το περιβάλλον οι παράγοντες που μπορεί να κάνουν τη δίωξη αναποτελεσματική δεν εξαντλούνται στην πληρότητα του κατηγορητηρίου. Οι πρόσφατες διατάξεις του άρθρου 8 του ν. 4411/2016 προσφέρουν σχετική αμνηστία για εγκλήματα που επισύρουν ποινή φυλάκισης έως δύο ετών. Οι δράστες περιβαλλοντικών εγκλημάτων όπως για παράδειγμα η τοποθέτηση δηλητηρίων και η θήρα εντός καταφυγίων θηραμάτων της άγριας ζωής παρα­μένουν ατιμώρητοι.

Η πρόσφατη αυτή ευεργετική διάταξη ευθυγραμμίζεται με τις προκατόχους της (α. 4 του ν. 4043/2012 & α. 8, παρ. 3 του ν. 4198/2013). Η διατήρηση και επίταση του φαινομένου της ακαταδίωκτης εγκληματικότητας δεν απειλεί μόνο στοιχεία του περιβάλλοντος και προστατευόμενες ζώνες. Δοκιμάζει την ισχύ του δικαίου, ωθεί τα συνταγματικά όρια της παραγραφής αξιόποινων πράξεων στο όριο και εισάγει εμφατικά το φαινόμενο της δομικής ανομίας στην κοινωνική ζωή της ελληνικής περιφέρειας.