Η διοχέτευση αντιβιοτικών στο περιβάλλον είτε μέσω αγροτικών και κτηνοτροφικών δραστηριοτήτων είτε λόγω εσφαλμένης απόρριψής τους ελέγχεται ως επιζήμια για το περιβάλλον και τον άνθρωπο. Αυτό συμβαίνει επειδή δίνεται δυνατότητα σε παθογόνους μικροοργανισμούς να αλληλεπιδράσουν με τα αντιβιοτικά και να αναπτύξουν ανθεκτικότητα σε αυτά.

Σκοπός της παρούσας εισήγησης είναι η ανάδειξη των μηχανισμών που οδηγούν στην ανάπτυξη αντοχής όπως πε­ριγράφηκε. Θεωρούμε ότι η κατανόηση των διεργασιών αυτών από τους ενδιαφερόμενους θα συμβάλλει στην ευ­αισθητοποίησής τους με τελικό στόχο την πρόληψη και τον έλεγχο του φαινομένου.

Τα αντιβιοτικά ανευρίσκονται στα οικοσυστήματα λόγω της μη ορθής απόρριψης τους από τη φαρμακευτική βιο­μηχανία, της ανεξέλεγκτης χρήσης τους από ιδιώτες καθώς και της ευρείας αξιοποίησής τους στην κτηνοτροφία και τη γεωργία. Στην Ελλάδα παρατηρούνται σε μεγάλη κλίμακα οι δύο τελευταίοι παράγοντες. Η αλληλεπίδραση μεταξύ αντιβιοτικού και μικροοργανισμών του οικοσυστήματος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ιδιότητες του αντιβιοτικού. Η πενικιλίνη αποδομείται με ταχείς ρυθμούς εν αντιθέσει προς τις φλουοροκινολόνες και τις τετρα­κυκλίνες. Η αλληλεπίδραση των αντιβιοτικών με τους μικροοργανισμούς έχει ερμηνευθεί μέσω του μηχανισμού της άσκησης εξελικτικής πίεσης. Συσσώρευση επίκτητων μεταλλαγών σε ορισμένα στελέχη είναι δυνατό να επη­ρεάσει παθογόνα του ανθρώπου οδηγώντας στην εντόπιση των λεγόμενων πολυανθεκτικών στελεχών σε κλινικό περιβάλλον.

Οι τρόποι αντιμετώπισης του φαινομένου άπτονται της επιστημονικής κοινότητας και της νομοθετικής εξουσίας. Οι βασικοί άξονες της δράσης που θα ακολουθηθεί ενδεχομένως θα είναι η πρόληψη της απελευθέρωσης αντιβι­οτικών στο περιβάλλον και η μείωση της δυνατότητας αλληλεπίδρασής τους με μικρόβια των οικοσυστημάτων.

Η βιοποικιλότητα αποδεικνύεται επιζήμια για τον άνθρωπο όσον αφορά στην ανάπτυξη πολυανθεκτικών μικρο­βιακών στελεχών. Η ανάσχεση του «εμβολιασμού» των παθογόνων έναντι των θεραπευτικών μέσων συνιστά μία πρόκληση για την επιστημονική κοινότητα. Η επίγνωση των επιπτώσεων της εσφαλμένης διοχέτευσης αντιβιο­τικών στα οικοσυστήματα ενέχει την ηθική δέσμευση της μη επανάληψης από τους αρμοδίους του γεωργικού και κτηνοτροφικού τομέα.