Στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού Προγράμματος LIFE NATURA THEMIS (LIFE14/GIE/GR/000026) έχουν συσταθεί και λειτουργούν από τον Οκτώβριο του 2016 δύο Παρατηρητήρια Περιβαλλοντικού Δικαίου, ένα στην Ανατολική Κρήτη, το οποίο καλύπτει τις Περιφερειακές Ενότητες Ηρακλείου και Λασιθίου και ένα στη Δυτική Κρήτη, το οποίο κα­λύπτει τις Περιφερειακές Ενότητες Χανίων και Ρεθύμνου. Τα Παρατηρητήρια Περιβαλλοντικού Δικαίου εδρεύουν στο Ηράκλειο και στα Χανιά αντίστοιχα και λειτουργούν με την ευθύνη των οικείων Δικηγορικών Συλλόγων.

Τα μοναδικά χαρακτηριστικά των Παρατηρητηρίων Περιβαλλοντικού Δικαίου συνίστανται στα εξής:

1.     Ανεξάρτητη λειτουργία- εγγύηση αντικειμενικότητας

2.     Συστηματική καταγραφή των δικαστικών αποφάσεων των Ποινικών Δικαστηρίων της Κρήτης που αφορούν περιβαλλοντικά εγκλήματα (αδειοδοτημένη λειτουργία αρχείων με ευαίσθητα δεδομένα-πρωτογενής έρευνα)

3.     Συστηματική καταγραφή διοικητικών προστίμων που αφορούν περιβαλλοντικές παραβάσεις στην Κρήτη

4.     Χωρο-χρονική αναφορά των συλλεχθέντων πληροφοριών μέσω GIS, με έμφαση στην παραβατικότητα στις περιοχές NATURA 2000.

5.     Άμεση διάχυση των πληροφοριών στο ευρύ κοινό

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να παρουσιαστούν τα μέχρι σήμερα αποτελέσματα της δικαστικής έρευνας των Παρατηρητηρίων Περιβαλλοντικού Δικαίου, η οποία είναι σε εξέλιξη. Παρουσιάζονται πολλά και ενδιαφέρο­ντα ευρήματα, σχετιζόμενα με το ποσοστό των περιβαλλοντικών εγκλημάτων σε περιοχές NATURA 2000, σχετικά με την τυπολογία των περιβαλλοντικών εγκλημάτων, σχετικά με το ποσοστό των αθωώσεων, τις αιτίες του με­γάλου ποσοστού αθωώσεων, το ύψος των ποινών, τη μέση διάρκεια από τον χρόνο τέλεσης του περιβαλλοντικού εγκλήματος μέχρι την εκδίκασή του κλπ.

Τέλος, μέσα από τα πρώτα συμπεράσματα της πρωτογενούς αυτής έρευνας, οδηγούμαστε σε συγκεκριμένες προ­τάσεις ως προς την πάταξη της περιβαλλοντικής εγκληματικότητας και την αποτελεσματική λειτουργία της Δι­καιοσύνης.