Οι προστατευόμενες περιοχές NATURA 2000 είναι ενταγμένες στο ομώνυμο ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο προ­στασίας και διατήρησης της φύσης. Η Ελλάδα ως κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μετά από επιστημονική αξιολόγηση, οριοθέτησε περιοχές NATURA 2000 σε όλη την επικράτειά της. Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράμ­ματος “LIFE Natura 2000 Value Crete” που αφορά στις υπηρεσίες που παρέχονται από το φυσικό περιβάλλον και ωφελούν τον άνθρωπο (υπηρεσίες των οικοσυστημάτων), πραγματοποιήθηκε συλλογή και επικαιροποίηση πληρο­φοριών που αφορούν τις 53 περιοχές του Δικτύου NATURA 2000 στην Κρήτη. Οι 53 περιοχές του Δικτύου NATURA 2000 καταλαμβάνουν το 31,8% της συνολικής έκτασης του νησιού, καλύπτοντας ένα υπολογίσιμο τμήμα του. Η βάση δεδομένων που δημιουργήθηκε περιλαμβάνει χάρτες κάλυψης γης, εδαφολογικούς χάρτες, χάρτες κατανομής ει­δών και οικοτόπων, διοικητικές διαιρέσεις της Κρήτης, χάρτες του οδικού δικτύου, καθώς και συγκριτική χωρική απεικόνιση των δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΛΣΤΑΤ) για την αγροτική παραγωγή, τα πληθυ­σμιακά δεδομένα και την απασχόληση των κατοίκων της Κρήτης σε επίπεδο τοπικών κοινοτήτων.

Η περιβαλλοντική παραβατικότητα μπορεί να επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις στην ισορροπία των οικοσυστημά­των, στην ποιότητα ζωής των κατοίκων καθώς και στην ιστορική ή πολιτιστική κληρονομιά μιας περιοχής. Αντί­στοιχα, η περιβαλλοντική ζημία αφορά σε οποιαδήποτε μετρήσιμη μεταβολή με δυσμενείς συνέπειες για την οικο­λογική, χημική ή ποσοτική κατάσταση ενός περιβαλλοντικού στοιχείου (π.χ. ύδατα, έδαφος, αέρας), για τα είδη της χλωρίδας ή της πανίδας και για τους φυσικούς οικοτόπους.

Συνοψίζοντας, η καταγραφή και αποτύπωση σε γεωχωρικούς χάρτες των οικοσυστημικών υπηρεσιών σε περιοχές του Δικτύου NATURA 2000 στην Κρήτη μπορούν να αποτελέσουν ένα εργαλείο περιβαλλοντικής πολιτικής και διαχείρισης, κυρίως για την πρόληψη περιβαλλοντικών παραβάσεων. Σαν πρότυπο παράδειγμα δίνεται η συνδυα­στική γεωχωρική απεικόνιση πιθανών hot spots συγκρούσεων οικοσυστημικών υπηρεσιών και καταγεγραμμένων περιστατικών περιβαλλοντικής παραβατικότητας. Επίσης, σε συνδυασμό με στοχευμένες δράσεις ενημέρωσης σε τοπικό επίπεδο (π.χ. Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης) και σε κοινωνικές ομάδες - στόχους (κυνηγοί, αλιείς, επαγγελματίες τουρισμού κ.ά.) θα μπορεί να λειτουργήσει ως ένα μέσο αποτροπής περιβαλλοντικών ζημιών. Η πληροφορία που απορρέει από μία τέτοια προσέγγιση δύναται να αξιοποιηθεί, μεταξύ άλλων, στον σχεδιασμό χρή­σεων γης, προλαμβάνοντας έτσι μελλοντική παραβατική συμπεριφορά.