Σε γενικές γραμμές η περιβαλλοντική εγκληματικότητα κινείται στο ίδιο πλαίσιο με τα προηγούμενα έτη παρακολούθησης στην Ανατολική Κρήτη. Μεταβολή αιγιαλού, παράνομη θήρα, απόβλητα και εμπρησμοί συνεχίζουν να βρίσκονται στα πρώτα τέσσερα συχνότερα διωκόμενα εγκλήματα.

Εντύπωση προκαλεί η σημαντική αύξηση στη δίωξη του εγκλήματος του εμπρησμού. Τα στοιχεία που παρατίθενται είναι συνολικά και αφορούν σε αμφότερα εγκλήματα δόλου και αμέλειας καθώς η υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος δεν επηρεάζει την τελούμενη περιβαλλοντική υποβάθμιση. Η αύξηση του ποσοστού της δίωξης του εγκλήματος του εμπρησμού σχετίζεται είτε α) με την αύξηση των πυρκαγιών, είτε β) με την αποτελεσματικότητα των προανακριτικών υπηρεσιών. Το Life Themis δεν έχει τα μέσα να αναζητήσει την αιτία αυτής της αύξησης.

Σε σύνολο ελεγμένων 298 υποθέσεων υποβάθμισης εντός των περιοχών Natura 2000 της Κρήτης αναλύθηκαν τα δεδομένα συστηματικά ως εξής:

Η κατανομή τέλεσης περιβαλλοντικών εγκλημάτων σε σύνολο 298 αποδελτιωμένων υποθέσεων από 17.545 κινήθηκε και το έτος 2017 περίπου στο 50-50 για τις δύο περιφερειακές ενότητες.

Η σχέση αναβολών – συζητήσεων κινήθηκε περίπου σε ποσοστά 50-50, διαφοροποιημένη από τα στοιχεία του 2016, που ήταν έτος αναβολών λόγω της αποχής των δικηγόρων. Οι επιβληθείσες ποινές έχουν την ίδια εικόνα με τα προηγούμενα έτη. Στην πλειονότητά τους είναι ποινές φυλάκισης (με τριετή αναστολή). Επιβάλλονται ελάχιστα πρόστιμα και δεν διατάσσονται μέτρα περιβαλλοντικής αποκατάστασης σε βάρος του δράστη.

Σε μείζον πολιτικό έγκλημα σε βάρος του περιβάλλοντος εξελίσσεται η παύση της δίωξης κατ΄άρθρο 8 του ν. 4411/2016 καθώς συμβάλλει στην αύξηση του ποσοστού ατιμωρησίας από το 5,7% το 2015 (αιτία δεδικασμένου, εκκρεμοδικίας, θανάτου κλπ) στο 25% το 2017 για περισσότερα από 15 περιβαλλοντικά εγκλήματα (μεταξύ άλλων: τοποθέτηση δηλητηρίων/ παράνομη θήρα προστατευομένων ειδών/ θήρα εκτός κυνηγετικής περιόδου/ θήρα εντός καταφυγίων της άγριας ζωής, παράνομη υλοτομία σε δασικές εκτάσεις, αυθαίρετη δόμηση εντός προστατευομένων περιοχών).

Σημειώνεται πως, δεδομένου ότι στα εγκλήματα της λαθροθηρίας, της λατομικής δραστηριότητας, της μεταβολής αιγιαλού, της αυθαίρετης δόμησης κ.α. όπου απαιτείται άδεια, το α. 28, 1 του 1650/86 αποκλείει την εφαρμογή της ευεργετικής διάταξης του 4411/16.

Μεγάλο ποσοστό αθώωσης περιβαλλοντικών εγκλημάτων, χαμηλό ποσοστό επιβολής προστίμων και πλήρης ανυπαρξία επιβολής αποκαταστατικών μέτρων (ΠΔ 148/2009) παρατηρείται στα μονομελή και τριμελή Πλημμελειοδικεία της  Ανατολικής Κρήτης.

Είναι δεδομένο ότι η κρίση των Δικαστών, η ποιότητα της προανακριτικής διαδικασίας, η πληρότητα των προσκομιζόμενων αποδεικτικών στοιχείων και η ύπαρξη πολιτικής αγωγής κατά τη συζήτηση μιας υπόθεσης περιβαλλοντικής υποβάθμισης είναι παράγοντες που επηρεάζουν καταλυτικά το αποτέλεσμα της επ΄ακροατηρίω διαδικασίας. Ο έλεγχος του σκεπτικού έκδοσης μιας αθωωτικής απόφασης στα ποινικά Δικαστήρια είναι αδύνατος λόγω ελλείψεως εγγράφων στοιχείων. Το θέμα της αθώωσης – της μη επιβολής προστίμων και – της μη εφαρμογής του ΠΔ 148/2009 δεν μπορεί να αξιολογηθεί από το πρόγραμμα Life Themis. Μπορεί μόνο να παρατηρηθεί ως φαινόμενο.