Στο σύνολο της Ανατολικής Κρήτης, παρατηρείται μεγάλη παραβατικότητα λόγω ανέλεγκτης οικοδομικής δραστηριότητας και τουριστικής ανάπτυξης. Το μεγαλύτερο ποσοστό υποθέσεων που απασχόλησαν τα ποινικά Δικαστήρια Ανατ. Κρήτης το έτος 2015 αφορούσε σε μεταβολή αιγιαλού (αυθαίρετες κατασκευές σε αιγιαλό, όπως προβλήτες, σκάλες, ράμπες, εκσκαφές, αμμοληψίες κ.ά.). Αρκετές από τις περιοχές τέλεσης βρίσκεται σε παραθαλάσσιες περιοχές του Δικτύου Natura 2000 αν και ως επί το πλείστον τα στοιχεία αφορούν όμορες περιοχές Natura 2000 και ΚΑΖ.

Η ρύπανση/ υποβάθμιση περιβάλλοντος ως γενική ρήτρα που χρησιμοποιείται στη δικαστική πρακτική ήταν το δεύτερο κατά σειρά διωκόμενο έγκλημα. Από την ενδεικτική έρευνα δικογραφιών αποδείχθηκε ότι αφορά σε παρεμβάσεις όπως λύματα και απόβλητα σε υδάτινους φορείς αλλά και απόρριψη αδρανών σε χώρους ανεξέλεγκτης διάθεσης. Ο εμπρησμός από αμέλεια ήταν ένα πολύ συχνό φαινόμενο που συνδέεται άμεσα με το κόστος και τις υποδομές διαχείρισης βιοαποδομήσιμων (υπολείμματα από καλλιέργειες κυρίως), τις παράνομες χωματερές, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις και με τη μελισσοκομία και τις γεωργικές δραστηριότητες στο ύπαιθρο.

Σε σύνολο ελεγμένων 24.669 υποθέσεων αποδελτίωσε 313 περιβαλλοντικές υποθέσεις. Τα ποσοστά συζητήσεων - αναβολών κυμαίνονται περίπου στο 60-40. Κάθε δεύτερη υπόθεση αναβάλλεται, γεγονός που αποδεικνύει το φόρτο εργασίας των Δικαστηρίων. Το ποσοστό αναβολών τυγχάνει όμοιο με το ποσοστό αναβολών των λοιπών υποθέσεων. Το αντικείμενο της περιβαλλοντικής υπόθεσης δεν διαφοροποιεί τη διαχείριση της υπόθεσης.

Η έρευνα έφερε στο φως το χρόνο καθυστέρησης απονομής δικαιοσύνης. Ο χρόνος μεταξύ τέλεσης και εκδίκασης μπορεί να οφείλεται σε αναβολές που αιτούνται τα μέρη της δίκης, αναβολές λόγω ωραρίου (φόρτο εργασίας), ματαιώσεις και επανεισαγωγές, αλλά και καθυστερήσεις λόγω απεργίας του κλάδου των Δικαστικών, των υπαλλήλων ή και των δικηγόρων. Μόνο το 11% δικάζεται εντός ενός έτους. Μία στις τρείς υποθέσεις συζητείται τέσσερα χρόνια μετά την τέλεση του αδικήματος (ποσοστό 36%). Η καθυστέρηση έχει επιπτώσεις στην προσέλευση των μαρτύρων, στην εγκυρότητα του αποδεικτικού υλικού, τη σύνθεση του Δικαστηρίου και κυρίως την κατάσταση του περιβάλλοντος. Αν θεωρηθεί ότι διατάζεται κάποιας μορφής αποκατάσταση, μετά από χρόνια η αποκατάσταση μπορεί να είναι τεχνικά αδύνατη ή άσκοπη.

Περίπου οι μισές ποινές που επιβάλλονται είναι ποινές φυλάκισης. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ποινές φυλάκισης δεν εκτίονται αλλά αναστέλλονται. Το κυρωτικό αποτέλεσμα, η τιμωρία, δεν επέρχεται ποτέ για το δράστη με αρνητικό αντίκτυπο στη συμμόρφωση του. Μόνο ένα 11% των ποινών, δηλαδή μία στις δέκα φορές επιβάλλεται πρόστιμο. Το πρόστιμο είναι άμεσα εισπρακτέο την ημέρα της δικασίμου. Επομένως, σύμφωνα με τα υφιστάμενα δεδομένα σε κοινωνία και οικονομία, αν κάτι έχει επίδραση στο δράστη είναι η καταβολή του προστίμου. Η ποινή αυτή είναι ικανή να ανακόψει την εγκληματικότητα.

Μεγάλα είναι τα ποσοστά παραγραφής των περιβαλλοντικών υποθέσεων. Παραγραφή έχουμε λόγω ευνοϊκών νόμων, λόγω χρόνου, λόγω θανάτου κ.α. Στα ποσοστά παραγραφής έχουν συμβάλει το άρθρο 4 του ν. 4043/2012 και το άρθρο 8, παρ. 3α του ν. 4198/2013 που προβλέπουν παύση της ποινικής δίωξης για εγκλήματα που επισύρουν ποινή φυλάκισης έως 1 έτος. Πολλά από αυτά αφορούν περιβαλλοντικά εγκλήματα. Οι παραγραφές που μετρήθηκαν στα ποινικά δικαστήρια του Ηρακλείου ήταν ιδιαίτερα αυξημένες σε σχέση με το Λασίθι αν και γενικά σε σύνολο Κρήτης παρατηρήθηκαν διψήφια ποσοστά παραγραφής (Ρέθυμνο 11,67%, Χανιά 10%).